дидактические игры

1.“Әріп таңдау” ойыны. 

Әр оқушы өзіне бір әріпті А. Ә. Б. В. Г. Ғ. Д. Е. тағы басқа әріптерді таңдап

алады. Ойын басқарушысы: 

-Сен қандай әріпті алдың 

-А әрпін. 

Ойынды басқарушының берген сұрақтарына одан әрі тек А әрпінен басталатын

сөздермен ғана жауап беру керек. Сөздерді көп ойланып отырмай, тез айтуы

шарт. 

Мысалы: 

-Сенің атың кім? 

-Асан. 

-Фамилияң кім? 

-Ахметов. 

-Қайда барасың? 

-Алматыға. 

-Немен барасың? 

-Автобуспен. 

-Онда не өседі? 

-Алма, алмұрт, апельсин. 

-Сені Алматыда кім қарсы алады? 

-Айман. 

-Оған сыйлыққа не әкелдің? 

-Айна, альбом, атлас. 

2. «Кім шапшаң?» ойыны. 

Бұл ойын оқушыны жылдамдыққа, тапқырлыққа, шапшаңдыққа үйретеді. Ой өрісін дамытады.

Мұғалім бір дыбысты айтады. Мысалы: «Т» дыбысынан басталатын сөздерден сөйлем

құрайды. 

Таудың табиғаты тамаша. 

Талғат, Таңшолпан, Темір, Таңат төртеуі тау табиғатын тамашалап, таңқурай

терді. 

3. Тек “С” дыбысынан басталатын жұмбақ. 

1. Сұйық зат. 

2. Зат есім немесе дене мүшесі. 

3. Дақыл атауы. 

4. Жемістің атауы. 

5. Сан есім. 

6. Жоғарғы оқу орнының оқушысы. 

7. Өсімдік атауы. 

8. Қазақтың ақын-жазушысы.

С У 

С А Н 

С Ұ Л Ы 

С Ә Б І З 

С Е К С Е Н 

С Т У Д Е Н Т 

С А Р Ы М С А Қ 

С Е Й Ф У Л Л И Н 

4. Әріптердің орнын ауыстырып, жаңа сөз жасау. 

тары-арты ит-ти 

мысық-қысым лас-сал 

сырлы-ырсыл есек-кесе 

қасық-қысқа пышақ-қашып 

орақ-қора тарақ-қарат 

құс-сұқ 

5. “Ойлан,тап” ойыны. 

Сыныптағы оқушыларды екі топқа бөлеміз. Екі топқада бірдей сөз береміз. Бірақ

сөзді көрсетпей жазады. Көп буынды, ұзақ сөзден жаңа сөз құрайды. Қай топ көп

сөз жазса, ұпайы артады.

Ғарышкер Сарыағаш 

Ғарыш 

Шекер 

Ар 

Кеш Сары 

Ағаш 

Аға 

Шаш

6.“Мақал-мәтел сайысы”ойыны. 

Оқушыларды екі топқа бөлеміз.Әр топтан бір оқушы шығып екінші топқа мақалдың

бірінші жартысын айтады. Екінші топ екінші жартысын табуы керек. 

Мысалы: 

1. Батыр туса ел ырысы, 

Жаңбыр жауса жер ырысы. 

2. Қыз өссе, елдің көркі, 

Гүл өссе жердің көркі. 

3. Еңбектің наны тәтті, 

Жалқаудың жаны тәтті. 

4. Әдепті бала- ата-анасын мақтатар 

Әдепсіз бала –ата-анасын қақсатар. 

5. Мектеп –кеме. 

Білім –теңіз 

Развиваем речь 

учим казахский язык

Речь является основным средством человеческого

общения, средством мышления, носителем сознания, памяти, информации,

средством управления поведением других людей и регуляции собственного

поведения человека. 

Составь предложения. 

а) Сегодня, уроков, пять. 

Вчера, мороз, был. 

Погода, хорошая, будет, завтра. 

Третий, сейчас, урок, будет. 

Дежурный, я, сегодня, класс, в. 

б) Сабақ, бес, бүгін. 

Аяз, кеше, болды. 

Жақсы, болады, ертең, ауа, райы. 

Үшінші, қазір, сабақ, болады. 

Кезекші, сыныпта, мен. 

Составь предложения. 

а) 

руки 

зубы 

волосы 

расчёсывать 

мыть 

чистить надо 

надо 

надо 

б) 

тісті 

шашты 

қолды керек 

керек 

керек жуу 

тазалау 

тарау 

Подбери пару. 

а)

волос 

карандаш 

врач 

день 

книга 

волк 

вода теплый 

хороший 

новый 

прохладный 

коричневый 

серый 

интересный 

б) 

қарындаш 

кітап 

қасқыр 

су 

дәрігер 

шаш 

күн жылы 

сұр 

салқын 

жақсы 

жаңа 

қызық 

қоңыр

Подбери антонимы.

ақ – 

биік – 

жақсы – 

үлкен – 

түзу – 

отыр – 

Сөздер: қара, жаман, кішкентай, қисық, аласа, тұр. 

Словарный диктант на уроке русского языка. 

(учитель диктует словарные слова на казахском языке, 

дети пишут их на русском языке)

Например: 

а) 

аю (медведь) 

ит (қияр) 

сиыр (корова) 

түйе (верблюд) 

қоян (заяц) 

күшік (щенок) 

а) 

аяз (мороз) 

киім (одежда) 

жақсы (хорошо) 

жарайсың (молодец) 

ауа райы (погода) 

Весна - Көктем.

1) Беседа по картине «Весна» 

2) Составление рассказа «Весна пришла» 

3) Закрепление казахского языка

Правильно переведи предложения. 

Соедини пара предложений.

Весна пришла.

Весной дни теплые. 

Тает снег. 

Птицы прилетают. 

Деревья распускают листья. 

Появляются подснежники.

Ағаштар жапырақ жарды. 

Құстар ұшып келеді. 

Бәйшешек шығады. 

Көктем келді. 

Қар ериді.

Көктемде күн жылы болады.

Зима – Қыс.

1) Беседа по картине «Зима» 

2) Составление рассказа «Зима пришла» 

3) Закрепление казахского языка

- Қай жыл мезгілі? 

- Қыста не болады? 

б) Составь из полученных предложений рассказ. 

Лето – Жаз. 

1) Беседа по картине «Лето» 

2) Составление рассказа «Лето» 

3) Закрепление казахского языка

- Қай жыл мезгілі? 

- Жазда не болады?

Составь предложения.

Жазда күн (...) болады (жылы)

Жазда мен (...) (демаламын)

Мен суға (...) (шомыламын)

Жазда жеміс-жидек (...) (піседі) 

Осень – Күз.

1) Беседа по картине «Осень» 

2) Составление рассказа «Осень пришла» 

3) Закрепление казахского языка

- Қай жыл мезгілі? 

- Күзде не болады?

Составь предложения.

күз 

күн 

жаңбыр 

құстар 

жапырақ 

алма

жауады 

сарғаяды 

келді 

піседі 

ұшып кетеді 

салқындайды

Какие условия необходимы для жизни человека, животных и растений?

Дети составляют кластер:

вода 

тепло 

пища

воздух свет

Составь кластер на казахском языке:

су жылы

ас жарық

ауа

Соедините половинки предложений:

а) Береги нос глаза велики 

У зеленой елки что снегу нанес 

Спасибо, мороз в большой мороз 

У страха колкие иголки

б) Көктемде күн жылы болады 

Қыста күн салқындайды 

Күзде күн жылы болады 

Жазда күн суық болады 

Подбери синонимы 

а) друг стая 

воин приятель 

горе вьюга 

буран табун 

косяк несчастье 

стадо солдат 

б) ит әскер 

дос көпбұрыш 

бесбұрыш тамыр 

жауынгер төбет 

Физминутка 

а) Учитель называет действия, дети выполняют

тұрыңдар 

жүріңдер 

отырыңдар 

жатыңдар 

отырыңдар

б) А сейчас еще немного подвигаемся и повторим части

тела человека (учитель называет часть тела – дети на себе показывают)

- Тұрыңдар! 

- көз, құлақ, мұрын, көз, арқа, саусақ, аяқ, іш, тіл и т.п.

- Отырыңдар.

Прочти слова. 

1. с а ә л б і м з а 

(отдели овощ от фрукта)

1. б ә а т л е ы ш қ 

(уберешь рыбу - получишь птицу)

2. т к і ү н л 

(отдели часть тела от солнца)

3. б б ә й ү ш з е а ш е у к 

(если не считать цветок, то останется животное)

4. а а с у т л а н а 

(отдели деревню от столицы) 

Учим казахский язык. 

Найди детёнышу маму. 

а)

лошадь 

овца 

коза 

свинья 

верблюд 

кошка 

собака 

корова котенок 

теленок 

поросенок 

козленок 

щенок 

ягнёнок 

жеребенок 

верблюжонок 

б) 

сиыр 

жылқы 

қой 

ешкі 

шошқа 

ит 

мысық 

түйе қозы 

кұлын 

бұзау 

мысық 

лақ 

бота 

торай 

күшік 

Тренируем быстроту реакции. 

Замени в следующих словах одну букву на другую так, чтобы получилось новое

слово.қыз (қаз) 

мен (сен) 

маған (саған) 

әке (әже) 

жаңа (жара) 

ит (ат) 

іш (үш) 

жаз (жас) 

Решаем задачи и учимся читать их условия на казахском языке. 

На доске: 

В первой книге 18 страниц, во второй – на 5 страниц больше. Сколько всего страниц

в двух книгах?